Кирилл мен Мефодий күні

2022 жылғы 24 мамырда М.В.Ломоносов атындағы ММУ Қазақстан филиалы филология кафедрасының ұйымдастыруымен жыл сайын славян әліпбиін жасаушылар ағартушылар Кирилл мен Мефодийді еске алу мақсатында аталып өтетін Славян әдебиеті мен мәдениеті күнін мерекелеу болып өтті.

Бұл қасиетті адамдарды еске алу күні сонау ХІХ ғасырда Болгарияда славян әдебиеті мен мәдениеті күні ретінде тойлана бастады, содан кейін басқа славян елдерінде, Ресейде, Украинада, Беларусьте, Молдовада жәіне Қазақстандағы русистердің жақсы мерекесіне айналды. Қазіргі уақытта бұл мерекеге арналған ғылыми форумдар, фестивальдар, көрмелер, кітап көрмелері, поэзиялық оқулар, концерттер және басқа да түрлі мәдени шаралар өткізіледі. Қазақстан филиалындағы іс-шараны ұйымдастырушылар оқытушы А.М. Чепкова жетекшілігімен «Филология» бағытының 1 курс студенттері болды. Тыңдаушы ретінде студенттер мен магистранттар, сонымен қатар филология кафедрасының оқытушылары шақырылды.

Жүргізушілердің құттықтау сөзінен кейін сахнаға рөлдерді студенттер Кирилл Федоров пен Егор Дуцинин сомдаған «Кирилл мен Мефодийдің» өздері шықты. Олар бірінші славян әліпбиін жасаған салундық екі ағайындының тарихын айтып берді. Ағайындылар шынымен де славяндық ағартушылыққа жан-тәнімен берілген тамаша, жан-жақты білімді адамдар еді. Кирилл мен Мефодийдің православиелік миссиясы славян халықтарының біртұтас мәдени кеңістігін қалыптастырудың шешуші факторы болды.

Одан кейін студенттер дәстүрлі түрде әрбір әріптің өз атауы болатын алғашқы славян әліпбиі – кириллица туралы егжей-тегжейлі айтып берді. Славян алфавиті Ресейде жеті ғасырдан астам өзгеріссіз болды. Оны жасаушылар бірінші орыс алфавитінің әрбір әрпін қарапайым және түсінікті, жазуға жеңіл етіп жасауға тырысты. Әріптердің әдемі болуы керек екенін, оны әрең көрген адам бірден әріпті меңгергісі келетінін де есіне алды.

Ұлы Петр тұсында славян әліпбиі азаматтық әліпбиге ауыстырылып, кейбір әріптер әліпбиден мүлдем алынып тасталды. Мәриям Әнуарбекова, Мила Борисова, Аружан Аязбай, Жанел Берікқалиева және Алина Ихсановалар жоғалған хаттардың тағдырын театрландырылған түрде айтып берді.

Славян алфавиті таңғажайып және әлі күнге дейін ең ыңғайлы жазу жүйелерінің бірі болып саналады. Ал «словенияның алғашқы ұстаздары» Кирилл мен Мефодийдің есімдері рухани жетістіктің символына айналды. Әсіресе, болашақ мамандығы орыс тілін сақтау және таратушылар болып табылатын филология факультетінің студенттері үшін алғашқы славян ағартушылары – ағайынды Кирилл мен Мефодийдің киелі есімдерін білу және есте сақтау өте маңызды.