ММУ Қазақстан филиалының экология және табиғатты пайдалану кафедрасының оқытушысы 2021 жылғы 29 қыркүйек пен 10 қазан аралығында «Эльбрус аймағы» ұлттық паркінің аумағында өткен Орыс географиялық қоғамының Халықаралық қорық мектебіне қатысты.
29 қыркүйек пен 10 қазан аралығында «Эльбрус аймағы» ұлттық паркінің аумағында «Жаңа ұрпақ» бағдарламасы аясында Россотрудничество мен Орыс географиялық қоғамының ұйымдастыруымен Орыс географиялық қоғамының Қорық мектебі болып өтті.
Қорық мектебінің іс-шараларына М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің мамандары, Сербия, Өзбекстан, Армения және Қазақстаннан тау туризмі, гляциология, экологиялық менеджмент, ландшафттану, ботаника, зоология және экология салаларының зерттеушілері қатысты. Біздің еліміздің атынан М.В.Ломоносов атындағы ММУ Қазақстан филиалының экология және табиғатты пайдалану кафедрасының аға оқытушысы, география ғылымдарының кандидаты, PhD in Geography Аида Серікпаевна Табелинова қатысты.
Ғылыми жұмыстың негізгі мақсаты құнды табиғи-аймақтық кешендерді анықтау үшін және оларды туризмді дамытуды ескере отырып аудандастыру перспективаларын анықтау үшін Эльбрустың оңтүстік беткейлерінің негізгі объектілеріне кешенді экологиялық зерттеу жүргізу болды.
Экспедиция жүргізу барысында жас ғалымдар Ресей ТЖМ «Эльбрус» биік таудағы іздеу-құтқару жасағымен бірге Эльбрустың оңтүстік беткейлеріне күнделікті экспедицияларға шығып, кешенді зерттеу және қар сынамасын алу жұмыстарын жүргізді. Олар 4800 м биіктікке көтеріліп үлгерді («Приют 11»), ал экспедиция мүшелері «Сылтранкёл» көлі мен «Қыз бұрым» сарқырамасына, Бақсан шатқалы мен Жоғарғы Чегемге дейінгі экологиялық соқпақтарды зерттеді.
Зерттеу барысында қар жүруі мен ретрактілердің Эльбрустың оңтүстік беткейінің қар және мұз жамылғыларына кешенді әсері анықталды. Туристік инфрақұрылымның негізгі ластану ошақтары анықталды, Ұлттық саябақтың ландшафттық аймақтарын бөлу мәселелері анықталды. Сонымен қатар, Эльбрус аймағы аумағындағы табиғи-аймақтық кешендердің экологиялық көлеміне алдын ала бағалау жүргізілді.
ОГҚ Қорық мектебінің жұмысы барысында алынған нәтижелер Орыс географиялық қоғамының Geography Environment Sustainability журналында жарияланады және жас ғалымдардың ұсыныстарын есепке алу үшін Ресейдің Табиғи ресурстар министрлігіне ұсынылатын есепке енгізіледі.
Аида Серікпайқызы Эльбрус аймағында жинақталған тәжірибе қазақстандық ұлттық саябақтарда зерттеулер жүргізуге негіз болатынын атап өтті. Бұл Қазақстанның ұлттық саябақтарындағы экотуризмді қоршаған ортаға және биологиялық түрлілікке зиян келтірмей дамытуға көмектеседі. Аида Серікпайқызы ММУ ерекше қорғалатын табиғи аумақтар ландшафттарының рекреациялық мүмкіндіктерін есептеу әдістемесі және «Эльбрус аймағы» ұлттық саябағы аумағында жүргізілген далалық зерттеулердің нәтижелері туралы Қазақстан филиалының экология және табиғатты пайдалану кафедрасының студенттерімен және қызметкерлерімен бөлісті.